هیأت های حل اختلاف مالیاتی

اغلب مؤدیان مالیاتی به این نکته واقف اند که در مواقعی که به نحوه محاسبه درآمد مشمول مالیات اعتراض داشته باشند، می توانند با طرح اعتراض پرونده را جهت رسیدگی به هیأت هایی ارجاع کنند که قانون مالیات های مستقیم تحت عنوان ” هیأت های حل اختلاف مالیاتی” پیش بینی نموده است.

در این نوشته، تلاش بر این است که ضمن بیان خالصه ای از جزئیات مذکور، پاره ای ابهامات معمول در تلقی برخی مودیان از این هیأت ها مطرح و در حد امکان مرتفع گردد.

هیأت موضوع بند 3 قانون مالیات های مستقیم

احتمالا، اگر در زمره افرادی باشید که به قانون مالیات های مستقیم اشراف دارند، از طرح موضوع فوق در مطلبی با عنوان کلی “هیأت های حل اختالف مالیاتی” تعجب کرده اید، هدف ما نیز همین است که در همین جا عنوان کنیم که هیأت های موضوع بند 3 قانون مالیات های مستقیم به هیچ وجه در طبقه بندی هیأت های حل اختالف مالیاتی قرار ندارند. وظیفه ای که قانون برای هیأت های مزبور تعیین کرده است، تأیید یا رد دلایلی است که ادارات امور مالیاتی در توجیه “غیر قابل رسیدگی بودن” یا “رد دفاتر” مؤدی اقامه نمایند. اعضا این هیأت متشکل از سه نفر حسابرس منتخب رئیس کل سازمان امور مالیاتی است. دقت کنید که تشکل هایی نظیر اتاق بازرگانی در این هیأت ها نماینده ای ندارند.

در این رابطه تکالیف قانونی متقابل ” اداره امور مالیاتی” ، “مؤدی” و “هیأت موضوع بند 3 ماده 79 ” به صراحت در متن بند مزبور بیان گردیده است: بند 3 ماده 79 قانون مالیات های مستقیم:

درصورتی كه دفاتر و اسناد و مدارك ابرازی برای محاسبه درآمد مشمول مالیات به نظر اداره امور مالیاتی غیرقابل رسیدگی تشخیص شود و یا به علت عدم رعایت موازین قانونی و آیین نامه مربوط مورد قبول واقع نشود كه در این صورت مراتب باید با ذكر دلایل كافی كتباً به مودی ابلاغ و پرونده برای رسیدگی به هیأتی متشکل از سه نفر حسابرس منتخب رئیس كل سازمان امور مالیاتی كشور احاله گردد.

مؤدی می تواند ظرف یك ماه از تاریخ ابلاغ با مراجعه به هیات مزبور نسبت به رفع اشکال رسیدگی و ادای توضیح كتبی در مورد نحوه رعایت موازین قانونی و آئین نامه حسب مورد اقدام نماید و در هر حال هیأت مکلف است ظرف ده روز پس از انقضای یك ماه فوق نظر خود را با توجیهات و دالیل الزم و كافی به اداره امور مالیاتی اعالم نماید تا براساس آن اقدام گردد. نظر هیأت با اكثریت مناط اعتبار است و نظر عضوی كه در اقلیت قرار گیرد باید در صورت جلسه درج گردد. در مواردی كه هیأت نظر اداره امور مالیاتی را در مورد غیرقابل رسیدگی بودن دفاتر مؤدی مردود اعالم می كند باید مراتب را به دادستانی انتظامی مالیاتی نیز اعالم نماید.

ترکیب اعضای هیأتهای حل اختالف مالیاتی

به موجب ماده 244 قانون مالیات های مستقیم:

ماده 244 ـ مرجع رسیدگی به کلیه اختالف های مالیاتی جز درمواردی که ضمن مقررات این قانون مرجع دیگری پیشبینی شده، هیأت حل اختلافات مالیاتی است. هر هیأت حل اختلاف مالیاتی از سه نفر به شرح زیر تشکیل خواهد شد:

1 ـ یک نفر نماینده سازمان امور مالیاتی کشور.

2 ـ یک نفر قاضی اعم از شاغل یا بازنشسته. در صورتی که قاضی بازنشسته واجد شرایطی در شهرستانها یا مراکز استانها وجود نداشته باشد بنا به درخواست سازمان امور مالیاتی کشور، رئیس قوه قضائیه یک نفر قاضی شاغل را برای عضویت هیأت معرفی خواهد نمود.

3 ـ یک نفر نماینده از اتاق بازرگانی و صنایع و معادن یا اتاق تعاون یا جامعه حسابداران رسمی یا مجامع حرفهای یا تشکلهای صنفی یا شورای اسلامی شهر به انتخاب مؤدی در صورتی که برگ تشخیص مالیات ابلاغ قانونی شده باشد و یا همزمان با تسلیم اعتراض به برگ تشخیص در مهلت قانونی مؤدی انتخاب خود را اعالم ننماید سازمان امور مالیاتی با توجه به نوع فعالیت مؤدی یا موضوع مالیات مورد رسیدگی از بین نمایندگان مزبور یک نفر را انتخاب خواهد کرد.